دادرسی مالیاتی؛ راهکار تضمین حقوق مؤدیان

دادرسی مالیاتی فرآیندی است که در آن مؤدیان مالیاتی می‌توانند اختلاف مالیاتی خود با اداره مالیات را حل‌وفصل کنند. این فرآیند از چندین مرحله تشکیل‌شده است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

مراحل دادرسی مالیاتی

مراحل دادرسی مالیاتی در ایران به شرح زیر است:

اعتراض به برگ تشخیص مالیات
مؤدی مالیاتی در صورت اعتراض به برگ تشخیص مالیات، باید ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص، اعتراض خود را به صورت کتبی به اداره مالیات محل تسلیم کند.

رسیدگی به اعتراض در هیأت حل اختلاف مالیاتی
در صورت عدم توافق مؤدی و اداره مالیات در مرحله اول، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌شود. هیأت حل اختلاف مالیاتی از سه عضو تشکیل‌شده است که دو عضو آن از بین کارشناسان خبره مالیاتی انتخاب می‌شوند.

رسیدگی به اعتراض در شورای عالی مالیاتی
در صورت عدم‌رضایت مؤدی یا اداره مالیات از رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی، پرونده به شورای عالی مالیاتی ارجاع می‌شود. شورای عالی مالیاتی از 7 عضو تشکیل‌شده است که 3 عضو آن از بین قضات دیوان عدالت اداری و 4 عضو آن از بین کارشناسان خبره مالیاتی انتخاب می‌شوند.

رسیدگی به اعتراض در دیوان عدالت اداری
در صورت عدم‌رضایت مؤدی یا اداره مالیات از رأی شورای عالی مالیاتی، پرونده به دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود. دیوان عدالت اداری از 30 عضو تشکیل‌شده است که 20 عضو آن از بین قضات دیوان عدالت اداری و 10 عضو آن از بین نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتخاب می‌شوند.

مزایا و معایب دادرسی مالیاتی

دادرسی مالیاتی مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

مزایا:

محافظت از حقوق مؤدی و اداره مالیات: دادرسی مالیاتی به‌عنوان یک فرآیند قانونی، از حقوق مؤدی و اداره مالیات محافظت می‌کند. در این فرآیند، هر یک از طرفین می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند و رأی عادلانه‌ای دریافت کنند.
حل‌وفصل اختلافات مالیاتی: دادرسی مالیاتی به حل‌وفصل اختلافات مالیاتی کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود که مؤدی و اداره مالیات به‌طور مسالمت‌آمیز با یکدیگر به توافق برسند و از بروز اختلافات جدی‌تر جلوگیری شود.
ایجاد وحدت رویه در اجرای قوانین مالیاتی: دادرسی مالیاتی به ایجاد وحدت رویه در اجرای قوانین مالیاتی کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود که مؤدیان مالیاتی از قوانین مالیاتی به‌طور یکسان آگاه باشند و از تبعیض در اجرای قوانین جلوگیری شود.

معایب:

طولانی‌بودن فرآیند دادرسی: دادرسی مالیاتی یک فرآیند طولانی است. این امر باعث می‌شود که مؤدی و اداره مالیات مدت زمان زیادی را صرف حل اختلاف خود کنند.
هزینه‌بربودن فرآیند دادرسی: دادرسی مالیاتی یک فرآیند هزینه‌بر است. این امر باعث می‌شود که برخی از مؤدیان مالیاتی از پیگیری اعتراض خود در مراحل بعدی دادرسی صرف‌نظر کنند.
عدم‌تخصص برخی از قضات در امور مالیاتی: برخی از قضات که در رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی دخیل هستند، ممکن است تخصص کافی در امور مالیاتی نداشته باشند. این امر ممکن است منجر به صدور آرای غیرعادلانه شود.

نتیجه‌گیری

دادرسی مالیاتی یک فرآیند قانونی مهم است که از حقوق مؤدی و اداره مالیات محافظت می‌کند و به حل‌وفصل اختلافات مالیاتی کمک می‌کند. بااین‌حال، این فرآیند دارای معایبی نیز هست که باید به آن‌ها توجه شود.